Ergülen Toprak / New York

Son yıllarda BM Genel Kurul toplantılarının en önemli gündemlerinden biri olan Suriye krizi BM Güvenlik Konseyi daimi üyelerini bir kez daha karşı karşıya getirdi. Obama ve Putin bir yandan karşılıklı olarak dozajı sert açıklamalar yaparken, diğer yandan uzlaşmaya dönük mesajlar vermeyi de ihmal etmedi. Fransa  ve İngiltere’nin, IŞİD’e karşı kararlı tutumlarından vazgeçmeyecekleri mesajı verdiği Genel Kurul’da, Çin kazan-kazan” önerisiyle taraflara birlikte çalışma mesaı verdi.

Geçen Cuma günü Papa Françis’in yaptığı açış konuşmasıyla yoksulluğa karşı 2030 yılına kadar izlenecek yol haritasının görüşüldüğü BM 70. Genel Kurulu dünden itibaren uluslararası krizleri görüşmeye başladı. Gündemin birinci konusu Suriye konusu ve IŞİD terörüne son vermek için Kürtler’le yapılacak işbirliği konusu oldu.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon yaptığı konuşmada, Avrupa ülkelerinin mültecilere yardım konusunda yetersiz kalmasını eleştirdi. Genel Sekreter, “Suriyeli mültecilere yardım yapmak için elimizde yeterli miktarda para yok. İhtiyaç duyduğumuz paranın yarısı kadar paramız var. Özellikle AB ülkeleri daha fazla yardım yapmalı. İkinci Dünya Savaşı’nda onlar da aynı trajediyi yaşamışlardı,” diye konuştu.

Daha sonra konuşan ABD Başkanı Obama, Suriye ve Ukrayna krizlerinin büyümesinden Rusya’yı sorumlu tuttu. Suriye’de Esat’ın sivil halkı katlettiğini vurgulayan Obama, uluslararası krizlerin şiddet yoluyla çözülmesine karşı çıktığını söyledi. Diplomasi ve uzlaşmanın önemine işaret eden Obama, “Dünyanın en güçlü ordusunun lideri olarak ülkemi ve müttefiklerimizi korumaktan kaçınmayacağım,” dedi.

Obama, “ABD olarak çözüm için her devletle çalışmaya hazırız. Rusya ve İran da dahil” diye konuştu. Suriye’de çözüm için koalisyon güçlerinin birlikte hareket etmesini isteyen Obama, uluslararası hukuk çerçevesinde çözüm arayışına devam edeceklerini kaydetti.

Obama’nın “uluslararası hukuk” vurgusu BM Güvenlik konseyi kararlarına işaret ettiği için Suriye konusunda başından beri ABD ile ayrı düşen Rusya’nın tutumu son derece büyük önem taşıyor. Gözlerin çevrildiği Rusya Devlet Başkanı Putin de, Obama’nın Esat ve Rusya’nın Suriye politikasına ilişkin eleştirilerine yanıt verdi. Suriye krizinin derinleşmesinden sorumlu tuttuğu ülkelere seslenen Putin, “Yarattığınız tablonun farkında mısınız?” diye sordu.

Esat ve Kürtlerin Suriye’de IŞİD’e karşı savaştığını hatırlatan Putin, “Irak işgalinden sonra binlerce asker sokağa atıldı. Başıboş bırakılan askerler de IŞİD’e katıldı. Aslında IŞİD’in yarattığı terör göründüğünden daha tehlikeli. Öncelikle teröre karsı ortak strateji öneriyoruz. Ortadoğu’da barış ve ekonomik istikrar sağlanırsa mülteci sorunu de çözülür,” diye konuştu.

BM Güvenlik Konseyi’nin diğer daimi üyeleri Çin ve Fransa liderleri de dün BM Genel Kurulu’na seslenenler arasındaydı. Çin Devlet Başkanı Jinping’ “kazan-kazan” formülüyle krizin taraflarının birlikte hareket etmesini önerirken, Fransa Devlet Başkanı Hollande, Esad’la işbirliğine karşı çıktı.

Öte yandan İran Devlet Başkanı Hassan Rouhani de yaptığı konuşmada, “kazan-kazan” formülünü önerirken, IŞİD konusunda bir an önce harekete geçilmesi çağrısı yaptı.

Konuşmalardan sonra Obama ve Putin, önce BM’de liderlere verilen öğle yemeğinde, ardından da başbaşa görüşerek Suriye konusunda uzlaşma arayışlarına devam etme mesajı verdi. İki lider en son geçen yıl bir araya gelmişti.

ABD, Rusya, Fransa ve Çin liderlerinin konuşmalarının ardından 5 daimi üyeli Güvenlik Konseyi’nin bir diğer üyesi olan İngiltere Dışişleri Bakanı Philip Hammond da bugün Genel Kurul’da yaptığı konuşmada, “IŞİD’e karşı savaşta ne gerekiyorsa onu yapacağız,” diye konuştu. (Rudaw)

http://rudaw.net/turkish/world/290920151